MUÇEP'ten basın açıklaması

2013 yılında kömürlü termik santrallerin özelleştirilmesinin ardından, bu santrallerin çevre yatırımlarını tamamlamaları için 2019 yılının sonuna kadar süre tanınmıştı. Bu süre içerisinde santraller, filtre ve baca gazı arıtma sistemleri gibi çevre yatırımlarını yapmadan altı yıl boyunca zehirli gazları doğrudan havaya saldı. 5 Şubat'a kadar sürecek ara yıl tatilinden sonra mecliste ilk sırada görüşülecek yasa teklifi, termik santrallere  iki yıl daha havayı kirletme özgürlüğü tanıyacak. Bu duruma Muğla Çevre Platformu yaptığı yazılı açıklama ile tepki gösterdi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Termik santralların satışını cazip hale getirmek için özelleştirilen santrallere verilen çevreyi kirletme hakkı, iki yıl daha uzatılıyor.4 Haziran 2016 tarihinde Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle özelleştirilen santralların çevre mevzuatına uyumu için 3,5 yıl süre verilmiş, bu santrallar her türlü ceza ve yaptırımdan muaf tutulmuştu. AKP milletvekillerince hazırlanan kanun teklifi Meclis’te kabul edilirse, mevcut 10 santral ve özelleştirilecek yeni santrallar iki yıl daha aynı şekilde çevreyi kirletebilecek.

Muğla’daki üç linyit yakıtlı termik santral olan Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy santralleri, 2014 yılı sonunda satılarak özel sektöre devredildi. Devredilmeden hemen önceki 3 yıl boyunca, toz tutucu elektrostatik filtreleri kamu bütçesinden rehabilite edilmişti; beyanlara göre baca gazı kükürt arıtma tesisleri de çalışır haldeydi. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın çevrim içi hava kalitesi izleme ağının web sitesinden aldığımız raporlara göre santralların filtreleri çalışmamakta ya da çalıştırılmamaktadır. Bu raporlara göre Yatağan’da havadaki toz yoğunluğu Dünya Sağlık Örgütü’nün insan sağlığı için belirlediği yıllık ortalama  üst sınırının 2015’te 4 katı, 2016’da 3,5 katı olarak gerçekleşti.

Avrupa İklim Eylem Ağı’nın koordinasyonunda yürütülen ve MUÇEP olarak da katkıda bulunduğumuz Kömürün Gerçek Bedeli – Muğla başlıklı proje kapsamındaki hava kirliliği modellemesinin sonuçlarına göre her yıl Muğla’daki Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinden:30 bin ton kükürt dioksit ,35 bin ton azot oksit,2 bin ton toz, 1 bin kg cıva salınıyor.

Raporun ortaya koyduğu verilere göre, eğer gündemdeki torba yasa ile termik santrallere çevre mevzuatından muafiyet süresi 2021 yılına kadar uzatılırsa sadece Muğla’daki üç termik santralin yarattığı bu hava kirliliğinin sonucunda her yıl yüzlerce insan ölecek ya da solunum yolu hastalıkları nedeniyle hastanelere yatacak.

Oysa kimsenin bedel ödemek zorunda kalmadığı çözümler de mevcuttur. Ülkenin doğal potansiyelini göz önünde bulundurarak enerji arzını %100 yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayabiliriz. 5 Şubat’tan sonra TBMM gündemine gelecek 2/1410 sayılı Torba Yasa teklifi onaylanmamalı ve termik santrallera iki sene daha kirletme hakkı veren kanun teklifi geri çekilmelidir.